जल प्रदूषण मराठी निबंध 2023 | Jal Pradushan Marathi Essay

नमस्कार मित्रांनो , आज आपण जल प्रदूषण म्हणजेच jal pradushan marathi essay ह्या टॉपिक वर निबंध लिहणार आहोत . ह्या मध्ये आम्ही तुम्हाला जल प्रदूषण हा मराठी निबंध १०० , ३०० आणि ५०० शब्दात देणार आहोत . ह्या पोस्ट मुळे तुम्हाला जल प्रदूषण म्हणजेच jal pradushan marathi essay हा निबंध अभ्यासामध्ये आणि परीक्षेमध्ये लिहण्यास मदत होईल तर चला सुरु करूया …

Jal Pradushan Marathi Essay In 100 , 300 And 500 Words | जल प्रदूषण मराठी निबंध 2022

जल प्रदूषण मराठी निबंध १०० शब्दात | jal pradushan marathi essay in 100 words

पाणी जीवन आहे. आपल्या जीवनासाठी एक आवश्यक स्त्रोत आहे. पाण्याशिवाय कोणताही प्राणी जगू शकत नाही, परंतु आजच्या या युगात जलप्रदूषणाची समस्या वाढत आहे आणि त्यामुळे अनेक प्रकारचे रोग पसरत आहेत. जल प्रदूषण ही एक गंभीर समस्या बनत आहे. एकेकाळी पवित्र नदी असलेली गंगा अजूनही अत्यंत दयनीय स्थितीत आहे. औद्योगिक कारखान्यांमधून सोडलेले दूषित रसायन भारतातील नद्यांना प्रदूषित करीत आहे. जलप्रदूषणाची समस्या रोखण्यासाठी भारत सरकार अनेक मोहीम राबवित आहे.

जल प्रदूषणाची कारणे –
समुद्रात प्लास्टिक टाकल्याने , औद्योगिक कारखान्यांचा कचरा थेट पाण्यात टाकल्याने , मृत प्राण्यांना पाण्यात टाकल्याने , तलावांमध्ये आंघोळ आणि मलमूत्र केल्याने जल प्रदूषण पसरत आहे .

जल प्रदूषणावर उपाय काय ?
अधिक प्रमाणात प्रदूषणास कारणीभूत असणार्‍या औद्योगिक कारखान्यांचा परवाना रद्द करा, वेळोवेळी पाण्यात लाल औषधांचा वापर करा, गलिच्छ पाणी फिल्टरद्वारे स्वच्छ करा, जल प्रदूषण टाळा, आपण सर्वांनीच नियम पाळले पाहिजे. आपल्याला स्वच्छतेची योजना संकल्पपूर्वक पूर्ण करायची आहे आणि ही जबाबदारी आपल्याला घ्यावी लागेल.

जल प्रदूषण मराठी निबंध ३०० शब्दात | jal pradushan marathi essay in 300 words

जल प्रदूषणाची समस्या ही वास्तव मध्ये नवीन समस्या नाही. पृथ्वीवरील जीवनाचा मुख्य स्रोत ताजे पाणी आहे. परंतु पृथ्वीवरील जल प्रदूषण ही वाढती समस्या बनत आहे. जल प्रदूषण हा प्रत्येकासाठी एक गंभीर प्रश्न आहे. ज्याचा मानव, प्राणी, पक्षी, जलचर आणि प्राणी आणि भूमीवर बर्‍याच प्रकारे वाईट परिणाम होत आहे. पाण्याचे प्रदूषण पाण्याचे रासायनिक भौतिक आणि जैविक वैशिष्ट्ये खराब करीत आहे. जगभरातील झाडे, मानव आणि प्राणी यासारख्या प्रत्येकासाठी हे खूप धोकादायक आहे.

आजच्या काळात जल प्रदूषण ही एक समस्या बनली आहे की बरीच देशे त्याच्या प्रभावाखाली आली आहेत, पिण्यायोग्य पाणी कमी प्रमाणात शिल्लक आहे आणि आज ते बाजारात अशा बाटल्यांमध्ये विकले जात आहे . जल प्रदूषण हे गंभीर आजारांचे जन्मस्थान बनले आहे, ज्यामध्ये भारत आणि चीन सारखे मोठे देश आहेत आणि जल प्रदूषण सारख्या गंभीर समस्येला तोंड देत आहे.

जल प्रदूषणाची कारणे –
नैसर्गिक आणि मानवी या दोन कारणांमुळे जल प्रदूषण होते.

नैसर्गिक – ज्यामध्ये मृत प्राण्यांचे जीवाश्म नदी, तलाव आणि समुद्रात विलीन होतात, सेंद्रिय पदार्थांचे हवामान आणि मातीची धूप जल प्रदूषणास कारणीभूत ठरते.

मानवी – यात जल स्त्रोताभोवती कारखाने उभारणे हे सुद्धा कारणीभूत आहेत त्यातून निघणारा कचरा समुद्र आणि तलाव आणि नदीत मिसळतो . घरातील कचरा नदी किंवा तलावामध्ये टाकणे, किटकश औषधाचा जास्त वापर केल्याने सुद्धा पाण्याचे प्रदूषण होते.

जल प्रदूषणामुळे होणारे नुकसान –
जेव्हा आपण प्रदूषित पाणी पितो तेव्हा धोकादायक रसायने आणि इतर प्रदूषक शरीरात प्रवेश करतात आणि आपले नुकसान करतात आणि आपले जीवन धोक्यात घालतात . दूषित पाणी पिण्यामुळे टायफाइड, कावीळ इत्यादी भयानक आजार होतात. अशा प्रदूषित पाण्यामुळे प्राणी व वनस्पती यांच्या जीवनावर गंभीर परिणाम होतो. जल प्रदूषणाचा परिणाम शेतीच्या भूमीवरही होत आहे. प्रदूषित पाणी शेतीच्या जमीनीतून जाते आणि त्या जागेची सुपीकता नष्ट करते.

जल प्रदूषण प्रतिबंध –
जल प्रदूषण टाळण्यासाठी सर्व उद्योगांनी प्रमाणित नियम पाळले पाहिजेत, सुलभ शौचालये बांधली पाहिजेत, नदी व तलावांमध्ये जनावरांना आंघोळ घालण्यास मनाई करावी, कृषी कामांमध्ये अतिरीक्त खते व कीटकनाशकांचा वापर कमी केला जावा.प्रदूषण नियंत्रण मंडळ जलप्रदूषण रोखण्यासाठी कठोर कायदे केले पाहिजेत.

Read Also – माझी आई निबंध – My Mother Essay In Marathi In 100, 300 And 500 Words

Essay 1 : जल प्रदूषण मराठी निबंध ५०० शब्दात | jal pradushan marathi essay in 500 words

निसर्ग हे मानवाचे प्रेरणास्थान आहे . निसर्ग आपल्या कृतीतून अनेक गोष्टी सांगत असतो दरी खोऱ्यातून वाहणारी सविता ही दातृत्वाचा संदेश देते. पण आज भारतातील असंख्य नद्या प्रदूषित झाले आहेत. अनेक नद्यांचे पाणी तसेच पिण्याच्या पाण्याचे स्त्रोत दूषित झाले आहेत. निसर्गाच्या अमूल्य अशा ठेव्याला जर अतिरेकी विकासाच्या नावाखाली मानवाने चुकीच्या कृतीतून प्रदूषणाला चालना दिली आहे जल प्रदूषणाची समस्या ही त्यापैकीच एक… !

ज्याप्रमाणे आपल्या जीवनासाठी हवा आणि माती खूप महत्वाची आहे, त्याच प्रकारे मानवी जीवनासाठी देखील पाणी खूप महत्वाचे आहे, दोन तृतियांश पाणी मानवी शरीरात आहे, म्हणून अगदी स्पष्ट पाण्याशिवाय आपले जीवन अशक्य आहे . दैनंदिन कामे , कपडे धुणे, स्वयंपाक करणे, शेतात पाणी देणे यासारख्या पाण्याचा उपयोग आपल्या जीवनात आपण करतो , मनुष्य इतर ग्रहांमध्ये पाण्याचा शोध घेतोय . मानवी शरीराला कार्बोहायड्रेट , प्रथिने, चरबी सारख्या घटकांची आवश्यकता असते, हे सर्व घटक पाण्यात असतात. पाण्याचे आपल्या जीवनात आहे माणूस आज ह्या पाण्याला प्रदूषित करायला निघाला आहे .

इथले पाणी देवाची देण आहे व आज अशी स्थिती झाली आहे की दिल्ली, कोलकाता, मुंबई इत्यादी मोठ्या शहरांमध्ये पाणी विकत घ्यावे आणि प्यावे लागते , आपल्या पृथ्वीवर पुरेसे पाणी आहे पण केवळ 1% गोड पाणी आहे, ते खूप वेगाने नष्ट होत आहे आणि प्रदूषित होते आहे .

नैसर्गिक घटकांच्या मिश्रणाने पाणी जेव्हा अस्वच्छ व विषारी होते. तेव्हा त्यातील ऑक्‍सिजनचे प्रमाण घटते व त्यामुळे सजीवांना अपाय होतो साथीच्या रोगांचा वेगाने फैलाव होतो तेव्हा जलप्रदूषण झाले असे म्हणतात . गोड्या किंवा समुद्राच्या पाण्यामधील प्रदूषणामध्ये भौतिक, रासायनिक व जैविक बदलांचा समावेश होतो . जैविक व सेंद्रिय व असेंद्रिय जल प्रदूषकांमुळे प्रदूषणात वाढ होते . औद्योगिक सांडपाणी, कचरा, मैला – मल जलाशयांमध्ये सोडला जातो , शेतीची उत्पादनक्षमता वाढविण्यासाठी वापरले जाणारे खते व कीटकनाशके यामुळे तसेच खनिज तेल गळती , नदीच्या पात्रात मल-मूत्रविसर्जन, कपडे धुणे यामुळे जल प्रदूषणात वाढ होते जैविक घटक व कचरा, घाण नदीत फेकून दिल्यामुळे नदीचे पाणी प्रदूषित होते.

जल प्रदूषणामुळे संपूर्ण सजीव सृष्टीवर प्रतिकूल परिणाम होतो . अतिसार, कावीळ पचनसंस्थेचे विकार व साथीचे रोग वेगाने पसरतात वनस्पतींची वाढ थांबते पाण्यातील क्षारांचे प्रमाण वाढते जलचरांच्या अनेक जाती प्रदूषित पाण्यामुळे नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत. दूषित पाण्यामुळे जमीन नापीक होत आहे. पीके, धान्य, कडधान्य, भाज्या , फळे यांमध्ये विषारी तत्व समाविष्ट होतात एकूणच जल परिसंस्थेचे संतुलन बिघडते आणि पर्यावरणाचेही संतुलन बिघडते.

वाढते जल प्रदूषण हा काळजीचा विषय आहे त्यामुळे मानवाने वेळीच त्यावर उपाय शोधून कृती करायला हवी. औद्योगिक सांडपाण्याची विल्हेवाट नद्या समुद्र मध्ये न करता त्यावर योग्य प्रक्रिया करायला हवी. आज गंगा-गोदावरी सारख्या पवित्र मानला जाणाऱ्या नद्या प्रदूषित होऊन गटारगंगा बनले आहेत. गंगा नदीच्या स्वच्छतेसाठी केंद्र सरकारने “नमामि गंगे” सारख्या योजना कार्यान्वित केल्या आहेत तसेच देशामध्ये सर्वत्र नद्या शुद्धीकरण प्रकल्प हाती घेतले जात आहेत.

वाढते प्रदूषण रोखण्यासाठी शेतीत सेंद्रिय खतांचा वापर वाढवायला हवा. नद्या व जलस्त्रोत दूषित होणार नाही यासाठी कडक उपाययोजना व्हायला हव्यात . आपण केलेली एखादी पर्यावरणपूरक कृती खूप महत्त्वाची असल्याने कचरा घाण सांडपाणी नदीत न फेकण्याची कृती पर्यावरणपूरक ठरू शकते. गणपती उत्सवात आपण शाडू मातीचे मुर्ती वापरतो कारण त्यामुळे जल प्रदूषण होण्याची शक्यता खूपच कमी असते.

ती मूर्ती व निर्माल्य नदीत विसर्जित न करता मूर्ती घरीच बादलीत विसर्जित करून निर्माल्य संकलन केंद्रात जमा करतो . पाण्यातील अनेक विषारी पदार्थांचा निर्मितीमध्ये वाढते प्रदूषण कारणीभूत ठरल्याने अनेक जलचरांवर संकट उभे राहिले आहे जर प्रदूषण थांबले नाही तर आपल्या जीवसृष्टीचे काय होईल? याचा विचारच काळजी करायला लावतो . चला पर्यावरण पूरक वर्तन करूया आणि वाढते जल प्रदूषण कमी करण्यासाठी कटिबद्ध होऊया.

Essay 2 : जल प्रदूषण मराठी निबंध ५०० शब्दात | jal pradushan marathi essay in 500 words

आपल्या पृथ्वीच्या अर्ध्याहून अधिक भाग पाण्याने व्यापलेला आहे, परंतु त्याचा फक्त एक छोटासा भाग पिण्यायोग्य आहे. मात्र ज्या वेगाने पाणी प्रदूषित होत आहे, ते पाहता आगामी काळात मोठ्या प्रमाणात पाणीटंचाई भासणार असल्याचे दिसून येत आहे. पाणी आपल्यासाठी खूप महत्वाचे आहे हे आपणा सर्वांना माहीत आहे पण ते वाचवण्याचा कोणीही प्रयत्न करत नाही. असेच चालू राहिले तर एक दिवस सर्वांना पिण्याच्या पाण्याची तडफड होईल.

मानवाकडून किंवा प्राण्यांमुळे किंवा नैसर्गिक आपत्तींमुळे पाण्याची गुणवत्ता बिघडवणारे काही हानिकारक आणि टाकाऊ पदार्थ पाण्यात मिसळल्यास त्याला जलप्रदूषण म्हणतात. जलप्रदूषणाला माणूसच सर्वाधिक जबाबदार आहे. आपल्या माणसांच्या जीवनशैलीमुळे आणि निष्काळजीपणामुळे आज जलप्रदूषण सातत्याने वाढत आहे.
जलप्रदूषणामुळे या संपूर्ण जगातल्या प्राण्यांचे आणि मानवांचे खूप नुकसान होत आहे. जेव्हा पाणी घाण होते तेव्हा त्यात अनेक प्रकारचे रोग वाढू लागतात आणि जेव्हा ते पाणी कोणीही प्राणी पितो तेव्हा त्याला कॉलरा, टायफॉइड, आमांश, पोट इत्यादी अनेक प्रकारचे आजार होतात. काही वेळा विषारी पाणी पिऊनही लोकांचा मृत्यू होतो.

याशिवाय समुद्रात केल्या जाणार्‍या अनेक अणुचाचण्यांमुळे पाणी विषारी बनते कारण त्यात परमाणु कण मिसळतात. त्यामुळे समुद्रात राहणारे सर्व प्राणी व वनस्पती नष्ट होतात.
कारखान्यांमधून बाहेर पडणारा सर्व कचरा पाण्यात मिसळण्यापूर्वी ते गाळून टाकावे जेणेकरून हानिकारक घटक वेगळे होतील.
घरातून बाहेर पडणारी घाण आणि टाकाऊ पदार्थ नदी, तलाव इत्यादी पाण्याच्या स्त्रोतांपर्यंत पोहोचू देऊ नयेत.
शेतकऱ्यांनी आपल्या शेतात रासायनिक खतांऐवजी सेंद्रिय खतांचा वापर करावा.
समुद्रात होणाऱ्या सर्व अणुचाचण्यांवर पूर्णपणे बंदी घातली पाहिजे.
पाळीव प्राण्यांना नद्या आणि तलावांमध्ये आंघोळ करण्यास परवानगी देऊ नये आणि याशिवाय जे लोक तेथे कपडे किंवा भांडी स्वच्छ करतात त्यांना देखील पूर्णपणे थांबवावे.

निष्कर्ष ( Conclusion )

ह्या पोस्ट मध्ये आम्ही तुम्हाला जल प्रदूषण म्हणजेच jal pradushan marathi essay हा मराठी निबंध १०० ,३०० आणि ५०० शब्दामध्ये लिहून दिला आहे . जर तुम्हाला आणखीवेगळ्या विषयावर निबंध हवे असल्यास कंमेंट बॉक्स मध्ये कंमेंट करा . व तुमच्या शाळेतील मित्रांसोबत हा निबंध शेयर करायला विसरू नका .

तुम्हाला जर मराठी मध्ये काही ब्लॉगिंग बद्दल माहिती जाणून घ्यायची असेल तर मराठी जीवन ह्या वेबसाइट ला नक्की भेट द्या.

Read Also – पर्यावरण विषयी निबंध – Essay On Environment In Marathi Language 2021